Maharashtrasena News: वासोटा किल्ला (Vasota fort), ज्याला व्याघ्रगड ( Vyaghagad) म्हणूनही ओळखले जाते, हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील सातारा जिल्ह्यात वसलेला एक ऐतिहासिक किल्ला आहे. कोयना वन्यजीव अभयारण्याजवळ सह्याद्री पर्वतरांगेत हे ठिकाण आहे. निसर्गाच्या खाणीमध्ये वसलेला हा वासोटा किल्ला जावळीच्या जंगलामधील एक अनोखे दुर्ग रत्न आहे तर सध्या पर्यटक व दुर्ग प्रेमींसाठी आवडता किल्ला बनला आहे.
हा किल्ला समुद्रसपाटीपासून सुमारे ३,८०० फूट उंचीवर आहे आणि नैसर्गिक सौंदर्य आणि खडबडीत भूप्रदेशासाठी ओळखला जातो. या किल्ल्याला प्रदीर्घ आणि समृद्ध इतिहास असून, एकेकाळी मराठा साम्राज्यासाठी हा महत्त्वाचा गड होता. हे आता एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे आणि आव्हानात्मक ट्रेक मार्गासाठी ओळखले जाते. हा किल्ला घनदाट जंगलांनी वेढलेला आहे आणि आजूबाजूच्या लँडस्केपचे विहंगम दृश्ये प्रदान करतो.
जिल्हा : सातारा
तालुका : जावळी
प्रकार : वनदुर्ग
डोंगररांग: महाबळेश्वर कोयना
| जवळचे गाव | कुसापूर, चोरवणे, बामणोली |
अंतर
बामणोली ते वासोटा किल्ला अंतर – १८ किमी
सातारा ते वासोटा किल्ला अंतर – ५६ किमी
महाबळेश्वर ते वासोटा किल्ला अंतर – ७० किमी
पाचगणी ते वासोटा किल्ला अंतर – ८२ किमी
Distance–
Bamnoli to Vasota Fort Distance – 18 km
Distance from Satara to Vasota Fort – 56 km
Distance from Mahabaleshwar to Vasota Fort – 70 km
Panchgani to Vasota Fort Distance – 82 km
स्थापना व इतिहास
वासोटा हा किल्ला ( Vasota Fort )इ.स. ११७८-११९३ मध्ये शिलाहार वंशाचा राजा भोजराज (दुसरा) यानी बांधला होता. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी इ.स. १६५५ मध्ये हा किल्ला ताब्यात घेऊन त्याचे नाव व्याघ्रगड असे ठेवले. इ.स. १८१८ मध्ये मराठ्यांच्या इतर किल्ल्यांबरोबरच हा किल्लाही इंग्रजांच्या ताब्यात आला.
वासोटा किल्ल्याची माहिती ( Vasota fort Information)
वासोटा किल्ला (Vasota fort)हा महाराष्ट्राच्या सातारा जिल्ह्यातील बामणोलीजवळ ११७१ मीटर उंचीवर वसलेला प्राचीन डोंगराळ किल्ला आहे. कोयना वन्यजीव अभयारण्यातील खोल जंगलात आणि दऱ्यांमध्ये हा किल्ला आहे. सातारा जिल्ह्यातील प्रेक्षणीय स्थळांपैकी वासोटा किल्ला हे एक उत्तम ठिकाण आहे आणि एक दिवसाच्या सहलीसाठी पुण्याजवळील एक आदर्श सहलीचे ठिकाण असण्याबरोबरच महाराष्ट्रातील ट्रेकिंगचे लोकप्रिय ठिकाण देखील आहे.
वासोटा किल्ल्याचा विस्तार (Vasota fort)
शिवसागर तलावाच्या काठावर वसलेला वासोटा किल्ला तीन बाजूंनी पाण्याने वेढलेला आहे.
वासोटा किल्ला (Vasota fort) पारंपरिक महाराष्ट्रीय स्थापत्यशैलीसाठी प्रसिद्ध आहे. वासोटा या किल्ल्यात जुना किल्ला, नवीन किल्ला आणि नागेश्वर असे तीन मुख्य विभाग येतात. किल्ल्याचे बुरुज अजूनही सुस्थितीत आहेत. गडावर महादेव मंदिर व नागेश्वर मंदिर अशी दोन मंदिरे आहेत. प्रवेशद्वारावर भगवान हनुमानाचे मंदिर आहे. वासोटा किल्ल्याच्या (Vasota fort) बाजूला बाबू कडा हा एक विशाल यू आकाराचा खडक आहे. या ठिकाणाहून वन्य प्राण्यांच्या वास्तव्यामुळे ट्रेकर्ससाठी बंद असलेला जुना वासोटा किल्ला पाहता येतो. नागेश्वर ही शिखरात कोरलेली गुहा असून आत महादेव मंदिर आहे. वासोटा किल्ल्यावरून ते स्पष्टपणे दिसत असून गडावरून नागेश्वर गुहेत जाण्यासाठी आणखी २ तासांचा ट्रेक करावा लागतो.
साहसप्रेमींसाठी वासोटा किल्ला हे आदर्श ठिकाण आहे. हा किल्ला गिर्यारोहण आणि रॉक क्लाइंबिंगची सुविधा देतो. गडाच्या माथ्यावरून शिवसागर धरणाचे बॅकवॉटर आणि कास महाबळेश्वरची डोंगररांग पाहायला मिळते.
सह्याद्री व्याघ्र राखीव ( Sahyadri Tiger Reserve)
कोयना अभयारण्य
शिवसागर जलाशय
