मराठी भाषा दिन / मराठी राजभाषा दिनाच्या हार्दिक शुभेच्छा (marathi bhasha din)
महाराष्ट्र सेना ऑनलाइन | ” मराठी भाषा दिन / मराठी राजभाषा दिन (marathi bhasha din) महाराष्ट्रामध्ये दरवर्षी २७ फेब्रुवारीला साजरा केला जातो.
मराठी साहित्याचा मानदंड, जेष्ठ कवी श्री. विष्णू वामन शिरवाडकर अर्थात कुसुमाग्रज यांचा जन्मदिवस, हा ” मराठी भाषा दिन ” म्हणून साजरा केला जातो .
“महाराष्ट्र राजभाषा अधिनियम १९६४ अनुसार” महाराष्ट्र राज्याची अधिकृत राजभाषा ही मराठी असेल असे घोषित करण्यात आले.
जेष्ठ कवी वि. वा. शिरवाडकर ( कुसुमाग्रज ) यांनी महाराष्ट्र राज्याच्या सांस्कृतिक क्षेत्रामध्ये मोलाचे योगदान दिले व मराठी भाषा ही ज्ञानभाषा होण्यासाठी खूप परिश्रम घेतले होते.
श्री. विष्णू वामन शिरवाडकर ( कुसुमाग्रज )
जन्म : २० फेब्रुवारी १९१२ ( पुणे )
निधन : १० मार्च १९९९ ( नाशिक )
मराठी कवी , नाटककार , कादंबरीकार
गाजलेली नाटके : नटसम्राट, ययाती आणि देवयानी, वीज म्हणाली धरतीला, दुसरा पेशवा , राजमुकुट, दूरचे दिवे इत्यादी .
कादंबरी: कल्पनेच्या तीरावर, जान्हवी, वैष्णव.
काव्यसंग्रह : विशाखा, जीवनलहरी, किनारा, वादळवेल, मराठी माती, स्वगत , हिमरेषा, जाईची कुंभ, समिधा, मेघदूत अनुवाद, रसयात्रा , छंदोमयी, मुक्तायन श्रावण,
प्रवाशी पक्षी, माधवी, पायेथं, बालबोध मेव्यातील कुसुमाग्रज ,महावृक्ष, चाफा , करार एका ताऱ्याशी, अक्षरबाग, मारवा, थांब सहेली.
पुरस्कार : पदमभूषण , ज्ञानपीठ
कुसुमाग्रज यांची नाटके : आनंद, ऑथेल्लो, आमुचे नाव बाबुराव, एक होती वाघीण, किमयागार, कैकयी, कौंतेय, महंत, चंद्र जिथे उगवत नाही, दुसरा पेशवा, दूरचे दिवा,
बेकेट, मुख्यमंत्री,नटसम्राट, राजमुकुट, विदूषक, वीजयंती, वीज म्हणाली धरतीला, ययाती आणि देवयानी .
कुसुमाग्रज यांचा जीवनप्रवास :
१९१२: जन्म -२० फेब्रुवारी १९१२ ( पुणे )
१९१९ -१९२४ : प्राथमिक शिक्षण (पिंपळगाव )
१९२४ – १९२९ : माध्यमिक शिक्षण (नाशिक )
१९२९ : मॅट्रिक्युशन उत्तीर्ण ( मुंबई ), बालबोधमेवा मध्ये कविता व लेखन
१९३०: सत्याग्रहात सहभाग – काळाराम मंदिर प्रवेश
१९३३ : ” जीवन लहरी ” पहिल्या काव्यसंग्रहाचे प्रकाशन झाले .
१९३४ : मराठी – इंग्रजी मध्ये बी. ए. परीक्षा उत्तीर्ण
१९३६- १९३८ : सती सुलोचना कथालेखन आणि लक्ष्मणाची भूमिका निभावली
१९३८-१९४६ : वृत्तपत्र चा व्यवसाय मध्ये प्रवेश – ( नवयुग, दैनिक प्रभात, सारथी, साप्ताहिक प्रभा, धनुर्धारी इ.)
१९४२ : विशाखा काव्यसंग्रह
१९४४: विवाह – ( पत्नीचे नाव -: मनोरमा )
१९४६ : पहिले नाटक -“दूरचे दिवे ” व पहिली कादंबरी -“वैष्णव “, “स्वदेश ” या साप्ताहिकाचे संपादन
१९५०: लोकहितवादी मंडळाची स्थापना
१९५६: अध्यक्ष मुंबई उपनगर साहित्य
१९५९ : संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीत सत्याग्रह
१९६० : अध्यक्ष -मुंबई मराठी ग्रंथ संग्रालय वार्षिक उत्सव
१९६० : राज्यपुरस्कार -“मराठी माती ” या काव्यसंग्रह साठी.
१९६२ : राज्यपुरस्कार- “स्वगतं ” या काव्यसंग्रह साठी.
१९६४ : राज्यपुरस्कार- “हिमरेषा” या काव्यसंग्रह साठी.
१९६४ : अध्यक्ष – गोवा येथे झालेल्या -“अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनअधिवेशन – (४५ वे) चे. ” .
१९६४ – ६७ : सदस्य – पुणे विद्यापीठ विधी मंडळ
१९६६ : राज्यपुरस्कार- “ययाती आणि देवयानी ” या नाटकासाठी .
१९६७ : राज्यपुरस्कार- “वीर म्हणाली धरतीला ” या नाटकासाठी .
१९७०: अध्यक्ष – कोल्हापूर- मराठी नाट्य संमेलन
१९६६ : राज्यपुरस्कार- “नटसम्राट ” या नाटकासाठी .
१९७०: अध्यक्ष – नाशिक येथील – सार्वजनिक वाचनालय
१९८५ : राम गणेश गडकरी पुरस्कार
१९८८ : ज्ञानपीठ पुरस्कार
१९८८ : अकादमी पुरस्कार- संगीत व नाट्यलेखन
१९८९ : अध्यक्ष – मुंबई – जागतिक मराठी परिषद
१९९१ : पद्मभूषण
निधन : १० मार्च १९९९ ( नाशिक )